Aýbaşy taryhy

Aýbaşy taryhy

Firstöne ilki bilen bir gezek ulanylýan padler hindi bazarynda nädip agdyklyk etdi?

Bir gezek ulanylýan sanitariýa enjamlary we tamponlar häzirki wagtda zerur bolup görünse-de, 100 ýyldan gowrak wagt bäri işleýär. 20-nji asyryň başyna çenli aýallar eşiklerine ýa-da mümkin boldugyça gan döküpdirler, mata böleklerini ýa-da gabyk ýa-da ot ýaly beýleki sorujylary pad ýa-da tampon ýaly bir zada öwrüpdirler.

Söwda bir gezek ulanylýan ýassyklar ilkinji gezek 1921-nji ýylda, Kotex birinji jahan urşy döwründe lukmançylyk bandajy hökmünde ulanylýan aşa siňdiriji material bolan sellýukotony oýlap tapanda ýüze çykdy. Şepagat uýalary muny sanitariýa enjamlary hökmünde ulanyp başladylar, käbir zenan türgenler bolsa tampon hökmünde ulanmak pikiri bilen meşgullandylar. Bu pikirler ýapyşdy we bir gezek ulanylýan aýbaşy önümleri döwri başlandy. Köp aýal-gyzlar işçi güýjüne goşulansoň, ABŞ-da we Angliýada bir gezek ulanylýan islege artyp başlady we Ikinji jahan urşunyň ahyrynda endikdäki bu üýtgeşiklik doly ýola goýuldy.

Marketing kampaniýalary, bir gezek ulanylýan aýal-gyzlary “eziji köne usullardan” azat edip, olary “döwrebap we täsirli” etmek baradaky pikire esaslanmak bilen bu islegi hasam artdyrdy. Elbetde, girdeji höweslendirmeleri ep-esli boldy. Bir gezek ulanylýan aýallar birnäçe onýyllyk dowam etjek aýlyk satyn alyş sikline girdi.

1960-70-nji ýyllarda çeýe plastmassadaky tehnologiki ösüşler tiz wagtdan bir gezek ulanylýan sanitariýalar we tamponlar, dizaýnlaryna plastmassa arkaýynlar we plastmassa ýüzleýjiler girizilenden soň, bir gezek ulanylýan sanitariýalar we tamponlar has ygtybarly we ulanyjy üçin amatly boldy. Bu önümler aýbaşy ganyny we aýalyň “utanjyny” gizlemekde has täsirli bolansoň, olaryň özüne çekijiligi we hemme ýerde ýaýramagy artdy.

Bir gezek ulanylýan bazaryň köpüsi günbatar bilen çäklenýärdi. Emma 1980-nji ýyllarda bazaryň ägirt uly potensialyna göz ýetirip, käbir iri kompaniýalar ösüp barýan ýurtlarda aýallara bir gezek satylyp başlandy. 2000-nji ýyllaryň başyndan ortalaryna çenli bu ýurtlardaky gyzlaryň we aýallaryň aýbaşy saglygy baradaky aladalar sanitariýa enjamlaryny ele almak üçin çalt jemgyýetçilik syýasatyny görende ep-esli güýçlendi. Bu ýurtlaryň köpüsinde jemgyýetçilik saglygy başlangyçlary subsidirlenen ýa-da mugt bir gezek ulanylýan padleri paýlap başlady. Köp medeniýetlerde agdyklyk edýän waginal goýulmagyna garşy patriarhal gadaganlyklar sebäpli padşalar tamponlardan has ileri tutulýardy.